برای فهم زبان ترکی آذری، چند کلید اساسی وجود دارد که یکی از مهم ترین آنها اصل هم آهنگی اصوات می باشد. در این مطلب نمی خواهیم خیلی وارد بحث فنی شویم و صرفاً تلاش می کنیم تا با چند مثال کلیت را منتقل کنیم، بدیهی است که فهم بهتر این موضوع ضمن مکالمه و صحبت حاصل خواهد شد و مباحث فنی تر را باید به زمانی موکول کرد که زبان آموز به راحتی مکالمه می کند.
هم آهنگی اصوات به زبان ساده یعنی اینکه در یک کلمه، حرکت های پیش سر هم باید باهم هماهنگ باشد، این اصل باعث می شود کلمات غیر ترکی که وارد زبان ترکی شده اند، دچار تغییراتی شوند؛ مثلا امید در ترکی اومود یا اوموت تلفظ می شود. مثال دیگر مترف هست که در زبان ترکی موتوروف تلفظ می شود،
تغییر شکل پسوندها تحت تاثیر این اصل هم یکی دیگر از مثال های مهم می باشد؛ در زبان ترکی دو پسوند لر و لار برای جمع بستن به کار بسته می شود و اصوات کلمات تعیین می کند که کدام پسوند انتخاب شود. مثلا برای آت لار استفاده می شود و برای نوه، لر